Το Λαογραφικό Ιστορικό Μουσείο Λάρισας αποτελεί έργο ζωής των αείμνηστων Γιώργου Γουργιώτη, χημικού, εκλεκτικού συλλέκτη με εξαιρετική ευρυμάθεια στην νεότερη ιστορία και λαογραφία της Λάρισας και της ευρύτερης περιοχής και της συζύγου και συνοδοιπόρου Λένας Γουργιώτη αρχαιολόγου-ιστορικού-λαογράφου. Άνθρωποι με ευαισθησία, διαίσθηση, βαθειά εμπεριστατωμένη γνώση, αγάπη για τη γενέτειρα πόλη προαισθάνθηκαν έγκαιρα-μισό σχεδόν αιώνα πριν- την σύρριζη ανατροπή στους τρόπους ζωής και σκέψης των ανθρώπων λόγω των ταχύτατων μεταβολών που ήδη έφερνε η μηχανιστική μας εποχή. Διαισθάνθηκαν την απειλή του αφανισμού της ιστορικής μνήμης και συναισθάνθηκαν επιβεβλημένη την ανάγκη της διατήρησής της -καθήκον ιερό για τις επερχόμενες γενιές και την υγιή ανάπτυξή τους στις διαρκώς μεταβαλλόμενες τοπικές κοινωνίες.
Λίγοι ακόμη άνθρωποι με ντόπια καταγωγή και ειδική παιδεία, με τους ίδιους προβληματισμούς και απόψεις συσπειρώθηκαν γύρω τους με την πεποίθηση πως εδώ στην περιφέρεια η μνήμη, η διαφορετικότητα δεν είχαν ακόμη περιφρονηθεί, πως υπήρχε η επιθυμία της συνέχειας και της ευγενικής διάκρισης και πως η ανάδειξη του λαϊκού πολιτισμού και η γνώση της ιστορίας της πόλης θα στερέωνε την αυτοεκτίμησή μας .
Έτσι, ιδρύουν το 1974 το «Σύλλογο Λαογραφική Εταιρεία Λαρίσης» και στο ξεκίνημα του έργου που αφορά την πόλη και τον άνθρωπο γενικότερα, διευρύνουν τον κύκλο συμμετοχής των εταίρων μελών. Θεμέλιος λίθος της εταιρείας η σοβαρότητα της εργασίας ¬-ενδελεχής έρευνα, διαρκής μελέτη, επιστημονική ταυτοποίηση, συντήρηση του υλικού που αποθησαυρίζεται-εγγύηση για την διάρκεια του κυοφορούμενου έργου. Στόχος η δημιουργία και λειτουργία ενός μόνιμου ιδρύματος, του «Λαογραφικού και Ιστορικού Μουσείου».
Η «Λαογραφική Εταιρεία» παρουσιάζεται στη Λάρισα το 1974 με την πρώτη της έκθεση «Ενδυμασία-τέχνες λαϊκές του τέλους του 19ου αιώνα και των αρχών του 20ου, με αντικείμενα δανεισμένα από άτομα-συλλέκτες και οικογένειες Λαρισαίων. Ανέλπιστα, τεράστια η απήχηση. Η έκθεση αυτή αποτελεί την απαρχή της έντονης δραστηριότητας συλλογής λαογραφικού και ιστορικού υλικού που ακολούθησε αμέσως μετά. Οι δωρεές μουσειακών αντικειμένων ήρθαν αθρόες καθώς και οι δυνατότητες αγοράς πραγμάτων από νοικοκυριά και εργαστήρια. Η Λαογραφική Εταιρεία στεγασμένη σε ισόγεια αίθουσα του Δημαρχείου έχει τακτική επιχορήγηση από το ΥΠΠΟ και αναπτύσσει ποικίλες δράσεις.
Το 1983 μεταστεγάζεται σε στεγασμένο χώρο στο κέντρο της πόλης. Λειτουργεί μόνιμη Έκθεση στο Μουσείο με θέματα από την πλούσια παραδοσιακή ζωή της Λάρισας και της περιοχής και αποτελεί το λίκνο του Λαογραφικού μουσείου και του πρώτου Συλλόγου.
Το 1983 το Μουσείο παίρνει ως αυτοτελής οντότητα την επωνυμία «ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΛΑΡΙΣΑΣ» και αναγνωρίζεται ως Ν.Π.Ι.Δ. που επιδιώκει πολιτιστικούς σκοπούς. Διευθύντρια του μουσείου και Πρόεδρος του συλλόγου η αγωνίστρια Λένα Γουργιώτη με συμπαραστάτες τον σοφό αξιόλογο σύζυγό της Γιώργο ,το ΔΣ και τα μέλη και φίλους του συλλόγου. Από δω και στο εξής ακολουθούν χρόνια γόνιμα για την ανέλιξη του μουσείου. Η πολυσχιδής δράση με την υψηλή επιστημονική του ταυτότητα το καταξιώνουν σαν πνευματικό Ίδρυμα με πανελλήνια ακτινοβολία. Κύριος οικονομικός πόρος η πάγια τακτική επιχορήγηση του ΥΠΠΟ, το οποίο, εκτιμώντας την σοβαρότητα της εργασίας και την ανιδιοτέλεια του σκοπού, συνεργάζεται και συμπαρίσταται σε κάθε δράση του μουσείου.
Είναι εν δυνάμει αδύνατον να αναφέρεται κανείς στην εξέλιξη του ΛΙΜΛ διαχωρίζοντας το έργο από τα πρόσωπα του ζεύγους Γουργιώτη. Πλουτίζουν τις συλλογές του μουσείου με δωρεές προσωπικών σημαντικών συλλογών τους και ενισχύουν οικονομικά την δράση του. Η Λένα Γουργιώτη προσφέρει δια βίου εθελοντική επιστημονική και διοικητική εργασία, ενώ ο συλλέκτης Γ. Γουργιώτης συντηρεί τα πρώτα χρόνια τα πήλινα αντικείμενα, το ξύλο και το χαρτί. Διακρίνονται για τη σπάνια σεμνότητα, την ειλικρινή ευγένεια, το πάθος του ανιδιοτελούς αγώνα και κάνουν όλους όσους συναναστρέφονται και συνεργάζονται να νιώθουν το Λαογραφικό Μουσείο προσωπική υπόθεση.
Πρωταρχική μέριμνα των ιδρυτών και του Δ.Σ. η μόνιμη στέγαση τού μουσείου, ουσιώδης προϋπόθεση για την ασφαλή του συνέχεια. Μακρόχρονος μαραθώνιος που ξεκινά πάντα με ενθουσιασμό και συχνά καταλήγει στην απογοήτευση. Η από κοινού όμως σταθερή δυναμική διεκδίκηση του στόχου, με το ενδιαφέρον και την αποτελεσματική υποστήριξη του δίκαιου αιτήματος συγκεκριμένων τοπικών αρχόντων και πολιτικών προσώπων φθάνει στον ποθητό στόχο. Έτσι στις 14 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ ΤΟΥ 1992 ΘΕΜΕΛΙΏΝΕΤΑΙ το σημερινό σύγχρονο κτήριο του μουσείου, εντάσσεται σε αλλεπάλληλα Ευρωπαϊκά προγράμματα με μεγάλα χρονικά κενά και το έργο εκτελείται από τη Διεύθυνση Αναστήλωσης Νεοτέρων Κτηρίων του ΥΠΠΟ.
10 ολόκληρα χρόνια η Πρόεδρος και Διευθύντρια Λένα Γουργιώτη συνεργάζεται στενά με την αρχιτέκτονα-μουσειολόγο κυρία Λαλούλα Χρυσικοπούλου που όρισε το ΥΠΠΟ για την εφαρμογή της μουσειολογικής μελέτης και την επανέκθεση του μουσειακού υλικού. Το 2008 το μουσείο μεταφέρεται στο νέο του κτήριο. Όμως πριν ακόμη ολοκληρωθεί η όλη διαδικασία, αρχίζει η κρίση στην Ελλάδα. Το ΥΠΠΟ δεν έχει πλέον την δυνατότητα πάγιας επιχορήγησης στα ΝΠΙΔ . Μουσείο και Δ.Σ ζουν μια «ΟΔΥΣΣΕΙΑ» απερίγραπτη -όπως χαρακτηρίστηκε- γνωστή άλλωστε σε όλους.
Η Λένα Γουργιώτη, αν και φειδωλή σε μεγάλες κουβέντες, μετά την βράβευση για το έργο του ΛΙΜΛ από την Ακαδημία Αθηνών καθώς και αυτή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στερέωσε μέσα της την πίστη, πως οι αξίες για τις οποίες παλεύει κανείς, δεν χάνονται ποτέ.
Ο τότε Δήμαρχος υπογράφει με το ΥΠΠΟ την πρώτη Προγραμματική Σύμβαση με την οποία ο Δήμος Λαρισαίων αναλαμβάνει τη λειτουργία του ΛΙΜΛ με δική του οικονομική ευθύνη και το υπουργείο διευθετεί σχεδόν όλα τα εκκρεμή ζητήματα μουσείου και συλλόγου.
Με την ολοκλήρωση της επανέκθεσης υπογράφεται Προγραμματική Σύμβαση μεταξύ ΥΠΠΟ-Δήμου Λαρισαίων- Περιφέρειας Θεσσαλίας και Συλλόγου του ΛΙΜΛ.
Όργανο παρακολούθησης και υλοποίησης της Προγραμματικής Σύμβασης για τη λειτουργία του μουσείου, ορίζεται μία τετραμελής επιτροπή, αποτελούμενη από εκπροσώπους των συμβαλλομένων (με τους νόμιμους αναπληρωτές τους) ως ακολούθως:
• ΥΠΠΟΑ - κα Σταυρούλα Φωτοπούλου, Διευθύντρια της Διεύθυνσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς
• Δήμος Λαρισαίων – κο Πάνο Σάπκα, Αντιδήμαρχο Πολιτισμού και Επιστημών
• Λαογραφικό Ιστορικό Μουσείο Λάρισας - κα Εύη Παπαχατζοπούλου, πρόεδρο του ΔΣ του Συλλόγου «ΛΙΜΛ»
Η θητεία της επιτροπής διαρκεί όσο και η Προγραμματική Σύμβαση.
Το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου «Λαογραφικό Ιστορικό Μουσείο Λάρισας», απαρτίζεται από :
Πρόεδρος: Αστέριος Λαχανάς
Αντιπρόεδρος: Εύη Τσάλμα - Σάπκα
Γενική Γραμματέας: Στέλλα Λαχανά
Ταμείας: Ηρακλής Χατζηδημούλης
Μέλος: Στέλλα Κίττα
Αναπληρωματικά
Μέλη:
Ελισάβετ Καρανίκα και Σταυρούλα Νάκου
Το Δ.Σ. του Συλλόγου ως μέλος της επιτροπής παρακολούθησης προσφέρει εθελοντική διοικητική εργασία σε συνεργασία με τα εμπλεκόμενα μέλη και ανιδιοτελή υποστήριξη σε κάθε δράση του μουσείου.
